بررسی تبعیت دلالت از اراده از منظر ابنسینا و خواجه نصیر طوسی
Authors
Abstract:
برخی از منطقدانان بر این باورند که دلالت تابع اراده است و تا ارادهای محقق نشود، دلالتی صورت نمیگیرد. ابنسینا، خواجه نصیر طوسی و دبیران کاتبی از این دستهاند. برخی دیگر از بزرگان منطق نظیر قطبالدین رازی در این امر به مخالفت برخاسته و دلالت را تنها تابع علم به وضع دانستهاند. تتبعات تاریخی نشان میدهد که این مسئله از زمان ابنسینا و بهتوسط شخص وی مطرح شده است. از این رو تلاش کردهایم که نظر ابنسینا به صورت کامل، تقریر و دربارۀ اختلافات دو تن از شارحین بزرگ کلام وی یعنی خواجه نصیر طوسی و قطب رازی داوری شود. عدهای از اصولیون بهنام نیز که در یک مسئلۀ اصولی اختلاف نظر داشتهاند، استطراداً به این بحث پرداخته و تفسیر دیگری را بیان کردهاند و مدعی شدهاند که مراد عَلَمین (ابنسینا و خواجه نصیر) چیزی جز تفسیر آنان نبوده است. این نوشتار در صدد مقایسۀ نظر اصولیان و منطقدانان نیست و ذکر پارهای از نظرات در اصول فقه تنها نشاندهندۀ وجودِ برداشتها و تفسیرهای دیگر از کلام ابنسینا و خواجه نصیر میباشد. در این مقاله به شرح و جرح اقوال مشهور پرداخته و نتیجه گرفتهایم که در این باب نظر صائب همان قول قطبالدین رازی صاحب محاکمات است.
similar resources
بررسی تبعیت دلالت از اراده از منظر ابن سینا و خواجه نصیر طوسی
برخی از منطق دانان بر این باورند که دلالت تابع اراده است و تا اراده ای محقق نشود، دلالتی صورت نمی گیرد. ابن سینا، خواجه نصیر طوسی و دبیران کاتبی از این دسته اند. برخی دیگر از بزرگان منطق نظیر قطب الدین رازی در این امر به مخالفت برخاسته و دلالت را تنها تابع علم به وضع دانسته اند. تتبعات تاریخی نشان می دهد که این مسئله از زمان ابن سینا و به توسط شخص وی مطرح شده است. از این رو تلاش کرده ایم که نظر...
full textبررسی تطبیقی صفات الهی از منظر توماس آکویناس و خواجه نصیر الدین طوسی (مقایسه نظریه انالوژی و اشتراک معنوی تشکیکی)
هم متکلمان مسلمان و هم متکلمان مسیحی و فلاسفۀ منسوب به هر دو دین برای حل مشکله ی سخن گفتن در باره ی خدا نظریاتی را مطرح کرده اند؛ از قول به لزوم سکوت در مورد معانی صفات الهی تا راه سلبی و از قول به اشتراک لفظی تا اشتراک معنوی و نیز راه صفات علی اقسام آن در این زمینه مطرح شده است.در این مقال ، نظریه ی دو فیلسوف و متکلم هم زمان یعنی خواجه نصیر الدین طوسی فیلسوف و متکلم مسلمان و توماس آکویناس فیلس...
full textپارادوکس کرول از منظر ویتگنشتاین، ابن سینا، و خواجه نصیر
پارادوکس کَرول بنیادیترین مفهوم منطق، یعنی مفهوم استنتاج را به چالش میکشد و چنین مینمایاند که در هیچ استنتاجی نمیتوان از مقدّمات به نتیجه رسید. مقالهی پیش رو این پارادوکس را بر سه اندیشمند بزرگ، ویتگنشتاین، ابنسینا، و خواجه نصیر، عرضه میکند و میکوشد تا راهحلّی را از سخنان آنان فرا چنگ آورد. ویتگنشتاین از یک وضع مقدّم «بیانناپذیر» ولی «نشاندادنی» در همهی استنتاجها سخن میگوید که سرانجام...
full textبررسی تأویلات خواجه نصیر طوسی از آیات معاد در رساله آغاز و انجام
خواجه نصیر طوسی، فیلسوف، متکلم و عارف نامی شیعی، در رساله گرانسنگ آغاز و انجام، تأویلات گستردهای از آیات معاد ذکر کرده است که فهم و تصویر جدیدی از معاد بهدست میدهد که بسیار متفاوت از تصویر کلامی رایج از معاد است. وی ازدواج با حورالعین را به اتحاد با صور علمی؛ روز جمع بودن قیامت را به ارتفاع زمان و مکان و جمع شدن خلق اولین و آخرین؛ «اذا الوحوش حشرت» را به حشر انسانها بر صورت ذاتیشان؛ برزخ ...
full textMy Resources
Journal title
volume 47 issue 1
pages 19- 30
publication date 2014-04-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023